Άναψε το «πράσινο φως» για την ένταξη του Γεωπάρκου Γρεβενών-Κοζάνης στη λίστα των Παγκόσμιων Γεωπάρκων της UNESCO. Το Παγκόσμιο Συμβούλιο Γεωπάρκων του οργανισμού, στην τελευταία του διαδικτυακή συνεδρίαση, αξιολόγησε θετικά τον φάκελο της ελληνικής πρότασης και αποφάσισε να την προωθήσει -μαζί με άλλες οχτώ προτάσεις- προς έγκριση στη συνεδρίαση της Εκτελεστικής Επιτροπής, που θα γίνει τον προσεχή Απρίλιο.
Έτσι, μια σημαντική περιοχή, σπάνια για τον γεωλογικό και γεωφυσικό της πλούτο, που βρίσκεται στα όρια της ΠΕ Κοζάνης και Γρεβενών, αναμένεται να προστεθεί στα παγκόσμια Γεωπάρκα της UNESCO, με αποτέλεσμα ο συνολικός αριθμός τους να ανέλθει στα 169 πάρκα προερχόμενα από 44 χώρες.
Διευκρινίζετε ότι το σχέδιο που παρουσιάστηκε προβλέπει την ανάπτυξη και των πέντε ζωνών της περιοχής, τη δημιουργία υποδομών αναψυχής, υποδοχής και ενημέρωσης των επισκεπτών και την ανάπτυξη υποδομών όπου θα φιλοξενηθούν ερευνητικές δραστηριότητες και ενέργειες συγκέντρωσης και διάδοσης γνώσεων και πληροφοριών για τη γεωλογία, τη χλωρίδα, την πανίδα και τον πολιτισμό του Γεωπάρκου. Σε κανένα σημείο δεν προβλέπεται η ανέγερση νέων κτιρίων αλλά οι όποιες δράσεις θα εγκατασταθούν σε υπάρχουσες παλιές και εγκαταλελειμμένες εγκαταστάσεις που θα αναδιαμορφωθούν.
Ο οικονομικός σχεδιασμός του εγχειρήματος είναι αρκετά συντηρητικός και προβλέπει μικρό αριθμό εργαζομένων και δραστηριοποίηση κοινωνικών συνεταιριστικών επιχειρήσεων και ομάδων εργασίας που θα αναλάβουν την ανάπτυξη των υπηρεσιών που θα προσφέρονται στο κοινό. Τα έσοδα από κάθε δράση, έκθεση, εκδήλωση, ξενάγηση ή διοργάνωση θα χρηματοδοτούν τις ανάγκες λειτουργίας και συντήρησης των εγκαταστάσεων. Παράλληλα από τα αναμενόμενα έσοδα έχει προβλεφθεί ένα μικρό πλεόνασμα που θα διατίθεται για αρχαιολογική και γεωλογική έρευνα σε συνεργασία με τις αρχαιολογικές υπηρεσίες της Αιανής και των Γρεβενών.
Περιγράφοντας το Γεωπάρκο, επισημαίνετε ότι κάθε μία από τις πέντε ζώνες του έχει ιδιαίτερο επιστημονικό ενδιαφέρον.
Η πρώτη ζώνη σχετίζεται με τη δημιουργία της Ευρώπης. Στα δύο βουνά Βουνάσα και Βούρινο βρέθηκαν τα παλαιότερα πετρώματα στην Ελλάδα, ηλικίας ενός δισεκατομμυρίου ετών. Εκεί βρίσκεται και το μοναδικό στην Ελλάδα και στην Ευρώπη σημείο όπου έχει αποκαλυφθεί ο μανδύας της γης. Κάθε χρόνο το επισκέπτονται γεωλόγοι από όλο τον κόσμο ώστε να δουν από κοντά και δια γυμνού οφθαλμού έναν γεωλογικό σχηματισμό που σε όλες τις άλλες περιπτώσεις βρίσκεται σε βάθος πέντε χιλιομέτρων μέσα στη γη.
Η δεύτερη ζώνη βρίσκεται μεταξύ Σιάτιστας και Δεσκάτης και φέρει την ονομασία «ζώνη γένεσης της Ευρώπης». Εκεί ξεκινούσε η αρχαία ήπειρος της Παγγαίας που διαχωρίστηκε και δημιουργήθηκαν η Ευρώπη και η Αφρική. Μπροστά της βρισκόταν η θάλασσα της Τηθύος και αυτός είναι ο λόγος που παρά το γεγονός ότι το υψόμετρο της περιοχής φτάνει τα 600 με 800 μέτρα, βρίσκονται εκεί απολιθώματα όπως δόντια καρχαρία και άλλοι θαλάσσιοι οργανισμοί.
Στην τρίτη ζώνη, τη «ζώνη του ελέφαντα» έχουν βρεθεί απολιθώματα από μαστόδοντα που έχουν καταγραφεί στα παγκόσμια ρεκόρ Γκίνες. Για τη συγκεκριμένη περιοχή γίνονται προσπάθειες ανάδειξης του όρους Όρλιακα σε συνεργασία με το Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου ενώ μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι δρακόλιμνες που σχηματίζονται σε υψόμετρο 1600 μέτρων.
Στην τέταρτη ζώνη περιβαλλοντικής ανάπτυξης των Γρεβενών θα αναπτυχθεί το πάρκο πέτρας όπου θα παρουσιάζεται όλη η γεωλογική ιστορία της Ελλάδας και της Ευρώπης ενώ η πέμπτη ζώνη στη Σιάτιστα περιλαμβάνει ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον φαράγγι στο οποίο μπορεί κανείς να δει το σημείο όπου συγκρούστηκαν οι τεκτονικές πλάκες της Αφρικής και της Ευρώπης.
Οι πρώτες προσπάθειες για ένταξη της περιοχής στα Γεωπάρκα της UNESCO ξεκίνησαν το 2014, με τη συμβολή της Αμερικανίδας γεωλόγου-ερευνήτριας Άννας Ράσσιου, ενώ στη συνέχεια η ΑΝΚΟ, για λογαριασμό των δήμων Γρεβενών, Δεσκάτης και Κοζάνης, ανέλαβε τη σύνταξη και προετοιμασία του φακέλου.
Όπως τόνισε ο δήμαρχος Γρεβενών Γιώργος Δασταμάνης, ο δήμος βρίσκεται στο τελικό στάδιο των ενεργειών του για την κατασκευή ενός κτηρίου που θα στεγάσει το κέντρο πληροφόρησης του Γεωπάρκου.
Το μεγαλύτερο ενδιαφέρον των γεωλογικών σχηματισμών παρουσιάζει η περιοχή της Δεσκάτης και του όρους Βούρινου στην Κοζάνη, με έντονα υπολείμματα της Παλαιοζωικής εποχής, δηλαδή πριν από 540-250 εκατ. χρόνια. Ο δήμαρχος Δεσκάτης Δημήτρης Κορδίλας αναφέρει ότι προγραμματίζονται ήδη εργασίες αναμόρφωσης του αύλειου χώρου του παλιού δημοτικού σχολείου στον Παλιουριά, όπου θα λειτουργήσει έκθεση πετρωμάτων και απολιθωμάτων της μακρινής αυτής εποχής.
Ο δήμαρχος Κοζάνης Λάζαρος Μαλούτας χαρακτηρίζει ως ιδιαίτερα θετική εξέλιξη την απόφαση της UNESCO, σημειώνοντας ότι αναδεικνύει τα σπάνια πλεονεκτήματα της περιοχής, που ενόψει της απολιγνιτοποίησης μπορεί να συμβάλουν στην ανάπτυξή της. Δεν παρέλειψε, μάλιστα, να μνημονεύσει και να ευχαριστήσει τα στελέχη της Αναπτυξιακής Κοζάνης ΑΝΚΟ, τους ειδικούς επιστήμονες, τους αυτοδιοικητικούς στους δήμους και την Περιφέρεια που εργάστηκαν τα προηγούμενα χρόνια για την προετοιμασία και στήριξη του εγχειρήματος στον παγκόσμιο οργανισμό.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση της UNESCO, τα νέα Γεωπάρκα που προτείνονται προς τελική έγκριση στην Εκτελεστική Επιτροπή είναι τα ακόλουθα: Vestjylland Δανία, Saimaa Φινλανδία, Thuringia Inselberg-Drei Gleichen Γερμανία, Γρεβενά-Κοζάνη Ελλάδα, Belitong Ινδονησία, Aspromonte Ιταλία, Majella Ιταλία, Όρη Holy Cross Πολωνία.
Επί του παρόντος, υπάρχουν 120 παγκόσμια Γεωπάρκα της UNESCO σε 33 χώρες, ενώ στην χώρα μας έχουν αναγνωριστεί μόλις πέντε.
Πρόκειται για το Απολιθωμένο Δάσος Λέσβου, που αναγνωρίστηκε το 2000 στο Σίγρι, το Φυσικό Πάρκο Ψηλορείτη (το 2001) στην Κρήτη, το Εθνικό Πάρκο Χελµού – Βουραϊκού (το 2009) στην Πελοπόννησο, την περιοχή του Εθνικού Δρυµού Βίκου – Αώου (το 2010) στην Ήπειρο και το Φυσικό Πάρκο Σητείας (το 2015), επίσης στην Κρήτη.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
