Γαρδίκι

Το Γαρδίκι είναι ορεινό χωριό του Νομού Τρικάλων στον Δήμο της Πύλης σε υψόμετρο 1000 με 1100 μέτρων και έχει 58 κατοίκους (απογραφή 2011).Σκαρφαλωμένο σε μια απότομη πλαγιά της Κακαρδίτσας, το Γαρδίκι δεσπόζει με την παρουσία του σε ένα κομμάτι της Νότιας Πίνδου, στην περιοχή του Ασπροποτάμου. Χαρακτηρίζεται από φυσική ομορφιά και παραδοσιακό βλάχικο χρώμα. Σήμερα υπάγεται στην Πύλη.

Το Γαρδίκι του Ασπροποτάμου, είναι χτισμένο στην αγκαλιά του ορεινού όγκου της Κακαρδίτσας της Νότιας Πίνδου, για την ακρίβεια στην νοτιανατολική πλαγιά της κορυφής Κουρούνα (1988μ.) και σε υψόμετρο 1050 μέτρων. Το όνομά του -Γκαρντίστι στα βλάχικα- αποτελεί παραφθορά της λέξης “γκάρντου” που σημαίνει οχυρό, ταμπούρο, καθώς το Γαρδίκι δεν φαίνεται παρά μόνο στην τελευταία στροφή του δρόμου ακόμη και σήμερα.

Απέχει 80,5 χιλιόμετρα από τα Τρίκαλα μέσω Πύλης – Ελάτης – Περτουλίου , 52 χιλιόμετρα από το Μέτσοβο μέσω Χαλικίου, 47,5 χιλιόμετρα από την Ελάτη, και 62 από την πόλη της Πύλης.

Ιστορικά, στην περιοχή που βρίσκεται σήμερα το Γαρδίκι μνημονεύεται αρχαίος οικισμός με την πρωτεύουσα του στη θέση “Βρύσες”, κάπου 250μ. ψηλότερα από τον συνοικισμό Παλαιοχώρι Γαρδικίου. Ακόμα και σήμερα σώζονται ερείπια και κομμάτια από κεραμίδια. Προπολεμικά είχαν γίνει ανασκαφές και βρέθηκαν αρχαία νομίσματα με τη λέξη «Αθαμάνων». Πρώτος βασιλιάς της Αθαμανίας ήταν ο Αθάμας.

Στα νεότερα χρόνια, την πρώτη καταγραφή του χωριού την βρίσκουμε το 1454 στην πρώτη επίσημη απογραφή των Τούρκων μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης και την οριστική πτώση της Βυζαντινής αυτοκρατορίας. Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας αναφέρεται από Τουρκικές πηγές ως Gardik, Γαρδίκι, Βλαχογαρδίκι. Στο Γαρδίκι μετοίκησαν οι κάτοικοι του οικισμού Λιάσοβο που βρισκόταν στη δυτική πλευρά του βουνού Νεράϊδα (Καπ Γκρας = Χοντρό Κεφάλι, στη βλάχικη διάλεκτο) και διαλύθηκε στο διάστημα μεταξύ 1592 – 1593 και 1858, αλλά και του οικισμού Κεράσοβο που βρισκόταν στην περιοχή του σημερινού οικισμού Παλαιοχώρι Γαρδικίου και διαλύθηκε μεταξύ των ετών 1868 και 1881.

Κατά την περίοδο αυτη πλήθος δημοτικών τραγουδιών μιλούν για το Γαρδίκι, τους οπλαρχηγούς, τα ασκέρια του και τη συμβολή του στην Ελληνική Επανάσταση του 1821 (π.χ. Παιδιά απ’ τον Ασπροπόταμο, Εσείς βουνά του Ασπροπόταμου, του Καταραχιά, του Χριστόδουλου Χατζηπέτρου, του Νάσιου Σγούρου, του Καντάρα και του Γεωργαλή κλπ).
Μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλίας (1881) το Γαρδίκι εξελίχθηκε σε μεγαλοχώρι και αποτέλεσε την έδρα του πάλαι ποτέ δήμου Αθαμανών, που περιελάμβανε και τα χωριά Τζούρτζια (Αγ.Παρασκευή), Μουτσάρα (Αθαμανία), Δέση, Αγ.Νικόλαο (Καμνάι) και Δροσοχώρι (Τυφλοσέλι) και ο οποίος καταργήθηκε το 1912.

Σήμερα στο Γαρδίκι υπάρχουν 850 σπίτια τα οποία είναι ακατοίκητα τους χειμερινούς μήνες ενώ ζωντανεύουν από την άνοιξη έως το φθινόπωρο. Την περίοδο αυτή σημαντικές στιγμές για το χωριό είναι η εορτή των Αγ. Αναργύρων Κοσμά και Δαμιανού (1/7), η εορτή του Προφήτη Ηλία -Αη Λιός-(20/7), η εορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος (6/8). Αποκορύφωμα των καλοκαιρινών πανηγύρεων αποτελέι ο εορτασμός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου το Δεκαπενταύγουστο, κορυφαίο ετήσιο γεγονός μείζονος κοινωνικής, ιστορικής αλλά και πολιτιστικής σημασίας για το Γαρδίκι. Επισφραγίζεται δε, η εορτή αυτή, με την απόδοσή της, τα «εννιάμερα» της Παναγίας κατά τη λαϊκή θυμοσοφία (24/8). Το καλοκαίρι, και ειδικά τον Αύγουστο, ο πληθυσμός υπερβαίνει τις 5000.

Στο Γαρδίκι δεν αναφέρονται ξενώνες ή άλλα καταλύματα, αλλά μπορείτε να μείνετε στην Ελάτη και από εκεί να κάνετε εξορμήσεις προς την πανέμορφη περιοχή ανάμεσα από τις κοιλάδες του Ασπροπόταμου.

Share