Αβδέλλα – Κάτω στης Μωριάς τα μέρη

Τραγούδι του Τρανού χορού (Κόρλου μάρι) της Αβδέλλας

Ο Τρανός Χορός είναι χορός τελετουργικός, αργός, απλός αλλά συνάμα μεγαλοπρεπής και περήφανος, αρχέγονα ελληνικός, κρατά άσβεστη στο χρόνο τη μνήμη, μεταφέροντας από γενιά σε γενιά, τις μνήμες της κοινότητας, τους θρύλους και τις δοξασίες, τα ήθη και τα έθιμα των Βλάχων.

Ο «Τρανός χορός» λαμβάνει χώρα στο «μεσοχώρι», στις αυλές των εκκλησιών ή σε άλλες επιλεγμένες τοποθεσίες τα «πατώματα ή χορευτά» Σε αυτόν τον χώρο οι άγραφοι κανόνες καθορίζουν τα θέματα και τις διαδικασίες σύμφωνα με τις οποίες τα άτομα εντάσσονται στο ενιαίο χορευτικό σύνολο. Θα πρέπει να τονίσουμε ότι οι άγραφοι αυτοί κανόνες τηρούνται με θρησκευτική ευλάβεια απ’ όλους.

Μπροστά μπαίνει πάντα η ομάδα των ηλικιωμένων με κορυφαίο το γηραιότερο. ή το ποιο σεβαστό και ως εκ τούτου αποδεκτό από όλη την κοινωνική ομάδα, Ακολουθούν οι μεσήλικες και κατόπιν οι νεότεροι και τα παλικάρια, Ακολουθούν οι γυναίκες με την ίδια αυστηρή σειρά. Έτσι, σχηματίζεται ένας τεράστιος κύκλος «με μία κεφαλή». Στο μέσον του κύκλου εποπτεύει ο τελετάρχης, πρόσωπο σεβαστό επίσης ο οποίος συντονίζει τον χορό, δίνει τον τόνο και ρυθμίζει κάθε λεπτομέρεια του.

Εδώ έχουμε μία συλλεκτική πιά ηχογράφηση, από την Αβδέλλα Γρεβενών κατά το 3ήμερο πανηγύρι του Δεκαπενταύγουστου (του Πάσχα των βλάχων), στον λεγόμενο “Τρανό Χορό” ή “Κόρλου Μάρι” στα βλαχικά.

Η ηχογράφηση έγινε στις 5 Απριλίου 1998 (παραμονές του Πάσχα) από τον Γιώργο Παπαγεωργίου, στο studio του Δημοτικού ραδιοφώνου Λάρισας, με ευθύνη του Συλλόγου Αβδελλιωτών & τον συντονισμό του Νίκου Σιασιαμούτη.

“Κάτω στης Μωριάς (Πελοπόννησος) τα μέρη,
έκαμα ένα καλοκαίρι
είδα λέλε μ’ βρύσες και ποτάμια
και τριών χρονών καλάρι (ξέφωτο)
και στην μέση απ’ το καλάρι,
κάθεται αγραφιωτοπούλα
και κεντάει χρυσό μαντήλι
κι αγουρός (έφηβος) την παραγγέλλει
Κέντα κόρη μ’ το μαντήλι,
κέντα το και χρύσωσε το
κι άλλον νιό να μην το δώσεις,
μον’ εμένα τον λεβέντη