Γράφει ο Πρόεδρος της Αβδέλλας Γρεβενών – Δερπάνης Γ. Δημήτριος
Δύσκολα χρόνια εκείνη την εποχή. Τα οικονομικά μεγέθη της χώρας, ο μικρός πληθυσμός, η περιορισμένη αγοραστική δυνατότητα των κατοίκων της, η απουσία παραγωγικών μονάδων , η αβεβαιότητα για το άυριο , ο άτυχος πόλεμος με τους Τούρκους, η κήρυξη της χώρας σε πτώχευση, η επιβολή του Δ.Ο.Ε. (Διεθνούς Οικονομικού Έλεγχου) και μια σειρά από άλλα γεγονότα συνέβαλαν στην έξαρση της εξωτερικής μετανάστευσης που σημειώνεται στις αρχές του αιώνα.
Ο μεταναστευτικός πυρετός κορυφώθηκε στην εικοσαετία 1900-1920 και η Ελλάδα έχασε το 8% του συνολικού της πληθυσμού.
Περίπου 25.000 άνθρωποι εγκατέλειπαν κάθε χρόνο την οικονομικά λαβωμένη πατρίδα μας και αγκυροβόλησαν με πυρωμένη λαχτάρα για την «Γη της Επαγγελίας», την σαγηνευτική σειρήνα που τους υποσχόταν με γενναιοδωρία αμύθητο πλούτο, ευημερία και χρυσές ευκαιρίες.
Ο αμμουδερός μύθος της Αμερικάνικης “Γης της επαγγελίας”, το ελπιδοφόρο καταφύγιο των αποδήμων όλου του κόσμου, αναμφισβήτητα ξελόγιασε και αντάριασε όλη την σαρωμένη μας ύπαιθρο και έκανε πολλές οικογένειες εκείνης της εποχής να “πατάνε” σε 2 ηπείρους.
“Τι να σου στείλω ξένε μου , εκεί στα ξένα που είσαι μωρε ξένε μου “….. τραγουδούσαν οι νέες της εποχής εκείνης
Από ΄όλο αυτό το κλίμα της εποχής δεν γλίτωσαν και πολλοί συγχωριανοί μου.
Οι Αβδελλιώτες που με κομμένη την ανάσα σαλπάρισαν στις υπερπόντιες χώρες, με τα βυζανιάρικα φτερά της ελπίδας, εκτός από τη σωματική ικανότητα, δεν διέθεταν κανένα άλλο προσόν. Έφταναν στον Πειραιά αλλά και στην Πάτρα και αντίκριζαν θαμπωμένοι για πρώτη φορά, θάλασσα και βαπόρια.
Βουνίσιοι άνθρωποι , αγράμματοι, λίγοι είχαν τελειώσει το Δημοτικό, “άβγαλτοι” και αθώοι, στερημένοι, πεινασμένοι, πού δεν είχαν συνείδηση της δύναμής τους, ούτε φυσικά των δικαιωμάτων τους.
Οι περισσότεροι έιχαν έναν ξάδερφο , έναν γείτονα , έναν από το διπλανό χωριό που είχε πάει από τον προηγούμενο χρόνο και τους έστελνε πρόσκληση για να ταξιδέψουν.
Από εξιστορήσεις των απόγόνων των μεταναστών συγχωριανών μου μου λέγαν πως όταν φθάνανε εκεί άρχιζε το φοβερό μαρτύριο, η «ιερά εξέταση» στο Ellis Island .
Δράματα ζωής και θανάτου παίχθηκαν μέσα στις αίθουσες όπου γινόταν η ιατρική εξέταση τους ή πίσω από τα κάγκελα των κρατητηρίων στο Castle Carden , γνωστό στους Έλληνες μετανάστες ως «Καστιγγάρι»
Σύμφωνα με μαρτυρίες η ζωή τους από την αρχή ήταν δύσκολη. Μήν γνωρίζοντας την γλώσσα δούλευαν εργάτες στα µεταλλεία ή στους σιδηροδρόµους ενώ πολλοί εκδηλώνοντας το επιχειρηµατικό δαιµόνιο τού Έλληνα και την εμπορικότητα του βλάχου , έστηναν καροτσάκια πουλώντας λαχανικά ή φρούτα κ.λ.π. στούς δρόµους.
Οι συνθήκες της ζωής τους ήταν άθλιες. Η φυµατίωση θέριζε. Υπέµεναν όµως τα πάντα προκειµένου να εξασφαλίσουν το γυρισµό τους στην πατρίδα, µέ κάποια άνεση.
Με την πάροδο των χρόνων είναι γνωστό πώς οι περισσότεροί τους , όπως και οι υπόλοιποι Έλληνες μετανάστες , ασχολήθηκαν µετά µε το εµπόριο και τα ελεύθερα επαγγέλµατα διεκδικώντας κάτι καλύτερο για την ζωή τους.
Δύσκολες εποχές για όλους όσους το τόλμησαν έχοντας στο μυαλό τους την φλογερή ελπίδα ότι στην ξένη χώρα θα αποκτήσουν ότι χρειάζονται για να επιστρέψουν εφοδιασμένοι για μια καλύτερη ζωή.
Αναμοχλεύοντας την ιστορία και το παρελθόν έτυχε να πέσει στα χέρια μου ένα αρχείο από το Ellis island.org με τα ονόματα των Αβδελλιωτών που ταξίδεψαν από το 1909 ως το 1916 το οποίο σας παραθέτω.
Υπάρχει βέβαια, κατα πληροφορίες μου , και άλλος κόσμος που εφευγε (εκτος των δηλωτικών καταστασεων) από Πατρα και Πειραια για Ιταλία και μετα για Αμερική με άλλο βαπόρι όπως επίσης και καποιοι που από υγειονομικούς έλεγχους που γινόταν σε ενδιάμεσους σταθμούς (π.χ Μασσαλία ) δεν τους επιτράπηκε ή συνέχεια του ταξιδιού και επιστρέφαν στην πατρίδα.
